Prishtinë, 9 Dhjetor 2025

Agjencia për Parandalimin e Korrupsionit (APK), në bashkëpunim me Forumin Konsultativ të APK-së me Shoqërinë Civile, ka zhvilluar sot ditën e dytë tematike të Javës së Integritetit 2025, e cila u fokusua në një nga sektorët më të rëndësishëm dhe më të ndjeshëm ndaj korrupsionit: prokurimin publik. Diskutimet e ditës u zhvilluan në kuadër të shënimit të Ditës Ndërkombëtare Kundër Korrupsionit – 9 Dhjetor, duke theksuar rëndësinë e forcimit të mekanizmave të transparencës, llogaridhënies dhe integritetit në këtë proces kyç të administratës publike.

Drejtori i APK-së, z. Yll Buleshkaj, në hapje të diskutimit theksoi se prokurimi publik mbetet një ndër fushat me rrezikun më të lartë për korrupsion, jo vetëm në Kosovë, por edhe në vendet e tjera. Ai u shpreh se integriteti në prokurimin publik është “themeli i besueshmërisë së qytetarëve të Kosovës”.

“Për këtë ditë ne kemi zgjedhur një temë të rëndësishme e cila është bazë e parandalimit të korrupsionit, sepse të dhënat tregojnë që potenciali në këtë fushë është ndër më të lartët. Ky sektor i prokurimit publik mbetet ai ku rreziku është më i lartë, jo vetëm në Kosovë por edhe jashtë saj. Për këtë arsye kërkohet qasje e koordinuar, profesionale dhe e vazhdueshme në parandalimin e korrupsionit. Përveç panelit, falënderoj institucionet, agjencitë dhe mediat për bartjen e mesazhit te publiku”, tha Buleshkaj.

Paneli tematik: Parandalimi i Korrupsionit në Prokurimin Publik

Paneli i ditës së dytë mblodhi përfaqësues kyç nga institucionet mbikëqyrëse, organizatat e shoqërisë civile dhe ekspertë të fushës, të cilët adresuan sfidat dhe indikatorët e rrezikut në prokurimin publik.

Auditorja e Përgjithshme (ZKA), znj. Vlora Spanca, theksoi se prokurimi publik vazhdon të jetë një nga sektorët më të ekspozuar ndaj abuzimeve dhe konfliktit të interesit.

“Përtej obligimit profesional, integriteti në prokurimin publik është edhe përgjegjësi ndaj çdo qytetari – udhërrëfyes i palëkundur prapa çdo vendimi.”

Ajo shtoi se çdo mospërputhje me ligjet dhe aktet nënligjore që rregullojnë prokurimin publik përkthehet në humbje të vlerës së parasë publike dhe më pak shërbime për qytetarët, duke cenuar drejtpërdrejt besueshmërinë e institucioneve.

Kryetari i Komisionit Rregullativ të Prokurimit Publik (KRPP), z. Osman Vishaj, tha se planifikimi i kontratave vazhdon të jetë një ndër pikat më të dobëta të procesit.

“Prokurimi publik është një nga fushat më të ndjeshme ndaj korrupsionit, ndaj transparenca, planifikimi dhe mbikëqyrja janë thelbësore. Lufta kundër korrupsionit kërkon bashkëpunim institucional, profesionalizëm dhe vullnet të përbashkët”.

Sipas tij, mungesa e llogaridhënies në projekte madhore dhe rritja e rasteve të anulimit të procedurave janë fenomene që kërkojnë vëmendje urgjente.

Analiza e APK-së: Tre indikatorët kryesorë të rrezikut

Si pjesë e panelit “Parandalimi i Korrupsionit në Prokurimin Publik”, Drejtori i APKL-së, z. Yll Buleshkaj, theksoi se analiza e Agjencisë nxjerr qartë tre indikatorë kryesorë të rrezikut në këtë fushë dhe ato janë numri i lartë i sinjalizimeve që lidhen drejtpërdrejt me prokurimin publik, rastet e konfliktit të interesit që burojnë nga procedurat e prokurimit, zbrazëtirat normative që krijojnë hapësira për diskrecion dhe favorizim.

Ai theksoi se adresimi i këtyre elementeve është çelësi për rritjen e integritetit dhe llogaridhënies në çdo fazë të prokurimit publik.

Kurse menaxherja e projekteve dhe hulumtuesja e lartë (KDI), znj. Diana Metushi nënvizoi rëndësinë e të dhënave të hapura në prokurimin publik.

“Politika publike që nuk mbështetet në të dhëna të hapura nuk është reformë, por retorikë. Kur kontratat, tenderët, ankesat dhe vendimet hapen për publikun, korrupsioni nuk është më ‘dyshim’, por model i identifikueshëm.”

Ajo theksoi se transparenca e plotë është mekanizëm kyç për parandalim, ku shteti, shoqëria civile, media dhe qytetarët bëhen partnerë në monitorim.

Analisti i Politikave në Democracy Plus (D+), z. Visar Rushiti prezantoi një listë indikatorësh të qartë për identifikimin e rreziqeve në prokurimin publik.

Ai theksoi afatet e shkurtuara që kufizojnë konkurrencën, çmimet nën 40% të vlerës së parashikuar – sinjal i dijenisë paraprake, procedura e negociuar me vetëm një ofertues, çmimet mbi vlerën e parashikuar – pasojë e përllogaritjeve të dobëta dhe vetëm një ofertues në procedurat e hapura – indikacion i rrezikut të lartë.

Rushiti shtoi se shpesh mungojnë arsyetimet e nevojshme ligjore për procedurat e negociuara, duke krijuar hapësirë për keqpërdorim.

Diskutimi u moderua nga znj. Albina Bajrami – Zyrtare Përgjegjëse e Prokurimit në APK, e cila orientoi pjesëmarrësit drejt trajtimit të çështjeve konkrete në secilin segment të procesit të prokurimit publik. Ajo udhëzoi debatin përmes një seti pyetjesh orientuese të ndërtuara posaçërisht për të nxjerrë në pah boshllëqet, rreziqet dhe mundësitë për përmirësim.

Në diskutim i përfshinë edhe disa nga pjesëmarrësit, si znj. Mimoza Zeqiri nga ndërmarrja “Ibër-Lepnc” ShA, e cila sugjeroi që shqyrtohet dhe mundësohet pjesëmarrja e vëzhguesve nga jashtë në vlerësimin e tenderëve., pasi kjo ndikon në transparencë dhe llogaridhënie.

Kurse Avdi Muzliukaj nga Korporata Energjetike e Kosovës (KEK) tha se duhet të ketë një qasje gjithëpërfshirëse për reformën dhe transparencën e prokurimit.

“Duhet të ndryshojmë perceptimin për zyrtarët e prokurimit, sepse ata nuk janë të vetmit problem në fushën e prokurimit publik”.

Pajtueshmëri e përgjithshme: Prokurimi publik kërkon integritet të pakompromis

Pjesëmarrësit u pajtuan se prokurimi publik duhet të shndërrohet në një proces tërësisht transparent, të monitoruar dhe me standarde të qarta profesionale.  Rritja e integritetit në këtë sektor, u dakordua se kërkon forcim të mekanizmave të kontrollit të brendshëm, më shumë profesionalizëm në planifikimin dhe menaxhimin e kontratave, përdorim të të dhënave të hapura, harmonizim të vlerësimeve të rrezikut dhe mbikëqyrje të pavarur dhe efektive.

Aktivitetet e Javës së Integritetit 2025 do të vazhdojnë me sesione të tjera tematike gjatë ditëve në vijim, duke synuar forcimin e integritetit dhe kulturës së llogaridhënies në të gjitha nivelet e administratës publike.